DLACZEGO TRUDNO BRAĆ KULTURĘ NA SERIO?
Why is Difficult to Take Culture Seriously?

do pobrania/download

Rafał Drozdowski

Instytut Socjologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza
ul. Szamarzewskiego 89
60-568 Poznań
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

doi: 10.7366/KIR.2017.3.4.03

SŁOWA KLUCZOWE

kultura, rozwój, instrumentalizacja kultury, autonomia kultury, legitymizacja kultury, ewaluacja kultury, kultura jako dobrowolny koszt, demokratyzacja kultury

KEYWORDS

culture, development, instrumentalization of culture, autonomy of culture, legitimization of culture, evaluation of culture, culture as a voluntary cost, democratization of culture

STRESZCZENIE

Artykuł stanowi próbę pokazania, że najważniejszą przyczyną nieufnego nastawienia do kultury, które stało się udziałem wielu decydentów politycznych i gospodarczych (ale także szerokich kręgów potencjalnych odbiorców oferty kulturalnej), jest współwystępowanie różnych kryteriów legitymizujących kulturę i różnych przypisywanych jej funkcji. Sytuacja ta rodzi liczne napięcia, spośród których najbardziej spektakularne jest oczywiście napięcie między dążeniami do instrumentalizacji kultury a utrzymania i poszerzania jej autonomii.

Być może jedynym sposobem likwidacji tego napięcia jest rezygnacja z myślenia o kulturze jako stymulatorze rozwoju społeczno-gospodarczego i uznanie jej za dobrowolnie ponoszony przez społeczeństwo koszt, który nie musi się zwrócić. Wydaje się, że dopiero przy takim założeniu możliwe staje się zdemokratyzowanie kultury oraz demokratyzowanie kulturą.

ABSTRACT

The article is an attempt to show that the most important reason for the distrustful attitude to culture, which is the participation of many political and economic decision makers (but also broad circles of potential recipients of cultural offer) is the co-existence of various criteria legitimizing culture and various attributes assigned to it. This situation creates numerous tensions, of which the most spectacular is of course the tension between the pursuit of instrumentalization of culture and striving to maintain and expand its autonomy.

Perhaps the only way to eliminate this tension is to give up thinking about culture as a stimulus for socio-economic development and to recognize it as a voluntary cost borne by society that does not have to pay. It seems that it is only with such an assumption that it becomes possible to democratize of culture and culture democratization.

LITERATURA / REFERENCES

  1. Bachórz, A. i in. (2014). Punkty styczne: między kulturą a praktyką (nie)uczestnictwa. Gdańsk: Instytut Kultury Miejskiej.
  2. Banaszak, E. i in., Wrocławskie przemysły kultury w pytaniach i odpowiedziach. Raport z badań, maszynopis niepublikowany.
  3. Drozdowski, R. (2014). Polska u progu drugiej fazy modernizacji, czyli jak jednocześnie doganiać i uciekać. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 2.
  4. Ekonomia kultury. Przewodnik Krytyki Politycznej (2010). Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
  5. Graff, A. (2010). Urzędasy, bez serc, bez ducha. Gazeta Wyborcza, 4, 19.
  6. Ilczuk, D. (2012). Ekonomika kultury. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  7. Kluszczyński, R.W. (2011). art@science. O związkach między sztuką i nauką. W: R.W. Kluszczyński (red.), W stronę trzeciej kultury. Koegzystencja sztuki, nauki i technologii. Gdańsk: Centrum Sztuki Współczesnej.
  8. Kosińska, M. (2016). Między metaforą a epifanią. Art. based research, badania jakościowe i teoria sztuki. Sztuka i Dokumentacja, 14.
  9. Krajewski, M. (2013). W kierunku relacyjnej koncepcji uczestnictwa w kulturze. Kultura i Społeczeństwo, 1.
  10. Krysiński, D., Banaś, J., Wrocław. Wejście od podwórza. Raport z badań, maszynopis niepublikowany.
  11. NCK (2015). O programie. http://www.nck.pl/dotacje-i-stypendia/dotacje/programy-dotacyjne-nck/bardzo-mloda-kultura/o-programie (dostęp: 21.12.2017).
  12. Stasiuk, A. (tekst) (2002). Świat. Fotografie dzieci z Jasionki i Krzywej. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
  13. Szreder, K. (2016). ABC Projektariatu. O nędzy projektowego życia. Warszawa: Wydawnictwo Bęc Zmiana.
  14. Wowrzeczka, J. (2012). Kalendarz Joanny Wowrzeczki „Jak się uda. Jestem silna”. http://www.rewiry.lublin.pl/#pg=1623575001967323686&ver=2012 (dostęp: 24.01.2018).
  15. Załuski, T. (red.) (2014). Skuteczność sztuki. Łódź: Muzeum Sztuki w Łodzi.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Drozdowski R. (2017), Dlaczego trudno brać kulturę na serio?, Kultura i Rozwój, nr 3 (4), s. 41-52.