BARBARZYŃCY U BRAM. OTWARCIE UNIWERSYTETÓW DLA KLAS PRACUJĄCYCH I BUDOWA NOWOCZESNYCH SPOŁECZEŃSTW
Barbarians at the Gates: The Opening of Universities for Working Classes and the Construction of Modern Societies

do pobrania/download

Agata Zysiak

Instytut Studiów Społecznych
Uniwersytet Warszawski
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Artykuł powstał w ramach grantu NCN Preludium 2 (UMO-2011/03/N/HS6/01948)

doi: 10.7366/KIR.2019.7.03

SŁOWA KLUCZOWE

uniwersytety z czerwonej cegły, uniwersytet socjalistyczny, demokratyzacja, klasy pracujące

KEYWORDS

redbrick universities, Soviet university, democtarisation, working classes

STRESZCZENIE

Choć uniwersytety to instytucje zmiany społecznej odpowiadające w dużej mierze za trwanie społeczeństwa i kultury, to są one osadzone w lokalnym kontekście politycznym, ekonomicznym i społecznym oraz nierozerwalnie sprzęgnięte z globalnymi zmianami. Autorka śledzi proces demokratyzacji dostępu do uniwersytetów i otwarcia tych elitarnych instytucji na osoby z klas pracujących na przykładzie Anglii końca XIX wieku i ZSRR w okresie międzywojennym. Proponuje trudne porównanie tych różnych przypadków jako przykładów budowy instytucji szkolnictwa wyższego otwartych dla szerszych grup społecznych i nastawionych na kształcenie praktyczne. Tak uniwersytety z czerwonej cegły, jak i uniwersytety porewolucyjnej Rosji miały stać się egalitarnymi uczelniami odpowiadającymi wyzwaniom nowoczesności.

ABSTRACT

Although universities are institutions of social change that are largely responsible for the persistence of society and culture, they are embedded in the local political, economic, and social context, and inextricably linked to global change. The article tracks the process of democratising access to universities and opening these elite institutions to people from the working class. It uses examples of England of the late nineteenth century and the interwar USSR. It proposes a difficult comparison of these different contexts as cases of the construction of higher education institutions open to wider social groups and geared towards practical education. Both redbrick universities and post-revolutionary Soviet universities were to become egalitarian universities corresponding to the challenges of modernity.

LITERATURA / REFERENCES

  1. Alt, H., Alt, E. (1964). The New Soviet Man: his upbringing and character development. New York: Bookman Associates.
  2. Andreas, J. (2009). Rise of the Red Engineers: The Cultural Revolution and the Origins of China’s New Class. Stanford: Stanford University Press.
  3. Barnes, S.V. (1996). England’s civic universities and the triumph of the Oxbridge ideal. History of Education Quarterly, 36(3).
  4. Bellot, H.H. (1929). University College, London, 1826–1926. London: University of London Press.
  5. Bellot, H.H. (1969). The University of London: a history. London: London University.
  6. Bender, T. (1988). The University and the city: from medieval origins to the present. New York: Oxford University Press.
  7. Biggart, J. (1987). Bukharin and the origins of the ’Proletarian Culture’ debate. Soviet Studies, 39(2).
  8. DeWitt N. (1961). Education and professional employment in the U.S.S.R. Washinton, DC: National Academies.
  9. Dyhouse, C. (2002). Going to university in England between the wars: access and funding. History of Education Quarterly 31(1).
  10. Fehér, F., Heller, Á., Márkus, G.G. (1983). Dictatorship over needs: an analysis of Soviet societies. Oxford: Basil Blackwell.
  11. Finkel, S. (2008). On the ideological front: the Russian intelligentsia and the making of the Soviet public Spher. New Haven: Yale University Press.
  12. Finkenstaedt, T. (2011). Teachers. W: W. Rüegg (red.), A History of the university in Europe, IV. Cambridge: Cambridge University Press.
  13. Fitzpatrick, S. (2002). Education and Social Mobility in the Soviet Union 1921–1934. Cambridge: Cambridge University Press.
  14. Gleason, A., Kenez, P., Stites, R. (1989). Bolshevik culture: experiment and order in the Russian Revolution. Bloomington (Indiana): Indiana University Press.
  15. Graham, L.R. (1987). The Soviet Academy of Sciences and the Communist Party: 1927–1932. Princeton: Princeton University Press.
  16. Graham, L.R. (1993a). Science in Russia and the Soviet Union: A Short History. Cambridge: Cambridge University Press.
  17. Graham, L.R. (1993b). The ghost of the executed engineer: technology and the fall of the Soviet Union. Cambridge, MA: Harvard University Press.
  18. Halsey, A.H. (2011). Admission. W: W. Rüegg (red.), A history of the University in Europe, IV. Cambridge: Cambridge University Press.
  19. Harte, N. (2000). The University London: an illustrated history, 1836–1986 (s. 67). London: Athlone Press.
  20. Hinde, T. (1995). A Great Day school in London: A history of King’s College School. London: Earthscan/James & James.
  21. Jarausch, K.H. (2004). Graduation and careers. W: W. Rüegg (red.), A history of the University in Europe, III Cambridge: Cambridge University Press.
  22. Kipnis, A.B. (2011). Governing educational desire: culture, politics, and schooling in China. Chicago: University of Chicago Press.
  23. Kotkin, S. (1997). Magnetic Mountain: Stalinism as a Civilization. Berkeley: University of California Press.
  24. Lampert, N. (1979). The technical intelligentsia and the Soviet State. New York: Holmes & Meier Publishers.
  25. Marchart, O. (2007). Post-foundational political thought: political difference in Nancy, Lefort, Badiou and Laclau. Edinburgh: Edinburgh University Press.
  26. Marx, K., Engels, F. (1961). Marks – Engels: dzieła. Warszawa: Książka i Wiedza.
  27. McNay, I. (2006). Beyond mass higher education: building on experience. New York: McGraw-Hill International.
  28. Moore, E.J. (1992). English civic universities and the myth of decline. History of Universities XI
  29. Müller, D., Ringer, F., Simon, B. (1989). Structural change in English higher education, 1870–1920. W: The rise of the modern educational system: structural change and social reproduction 1870–1920. Cambridge: Cambridge University Press.
  30. Narojek, W. (1991). Socjalistyczne „welfare state”: studium z psychologii społecznej Polski Ludowej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  31. Neav, G. (2011). Patterns. W: W. Rüegg (red.), A history of the University in Europe, IV. Cambridge: Cambridge University Press.
  32. Rosenberg, W.G. (1990). Bolshevik visions: first phase of the cultural revolution in Soviet Russia. Ann Arbor: University of Michigan Press.
  33. Sanderson, M. (1988). The English civic universities and the ‘industrial spirit’ 1870–1914. Historical Research, 61.
  34. Science under socialism: East Germany in comparative perspective. (1999). Cambridge, MA: Harvard University Press.
  35. Scott, P. (1995). The Meanings of mass higher education. Buckingham: Open University Press.
  36. Smithells, A. (1921). From a modern university: some aims and aspirations of science. Oxford (New York): Oxford University Press.
  37. Sochor, Z.A. (1988). Revolution and culture: the Bogdanov-Lenin controversy. Ithaca: Cornell University Press.
  38. Taylor, D. (1968). The godless students of Gower Street. London: University College London Union.
  39. Thompson, F.M.L. (1990). University of London and the world of learning, 1836–1986. London: Continuum.
  40. Whyte, W. (2006). Redbrick’s unlovely quadrangles: reinterpreting the architecture of the civic universities. History of Universities, XXI(1).
  41. Wiener, M.J. (2004). English culture and the decline of the industrial spirit, 1850–1980. Cambridge: Cambridge University Press.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Zysiak A. (2019), Barbarzyńcy u bram. Otwarcie uniwersytetów dla klas pracujących i budowa nowoczesnych społeczeństw, Kultura i Rozwój, nr 7, s. 37-50.